[GIẢI ĐÁP] Dưới 14 tuổi có phải chịu trách nhiệm hình sự

Cập nhập: 10/30/2023 10:08:43 AM - Công ty luật Dragon

“Chào luật sư, con tôi năm nay học lớp 7 đánh bạn phải đi cấp cứu và người nhà bạn con doạ kiện con tôi. Hàng xóm tôi bảo là dưới 14 tuổi thì không phải đi tù đâu nhưng tôi lo quá. Luật sư cho tôi hỏi, với độ tuổi con tôi phải chịu trách nhiệm hình sự không ạ? Cảm ơn Luật sư.” - Anh H (Ninh Bình).

Luật sư Nguyễn Minh Long: Chào anh, trên thực tế không chỉ trường hợp của anh mà rất nhiều phụ huynh có con nhỏ phạm tội thắc mắc trẻ dưới 14 tuổi có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không khi vi phạm. Trong bài viết này, tôi sẽ giúp anh và các bạn đọc của Công ty Luật Dragon giải đáp thắc mắc trên và chia sẻ thêm về các quy định, biện pháp xử lý người dưới 14 tuổi phạm tội hình sự theo pháp luật hiện hành.

Dưới 14 tuổi có phải chịu trách nhiệm hình sự?

Căn cứ theo Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), người dưới 14 tuổi không phải chịu trách nhiệm hình sự. Đây là quy định mang tính nhân đạo của Nhà nước đối với những người chưa đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự phạm tội, góp phần tạo cơ hội giáo dục và răn đe trẻ chậm tiến thành những công dân có ích cho xã hội. 

Điều 12. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự

1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.

2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này.

Những tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng được đề cập khoản 2 điều trên là các tội sau:

• Điều 123 (tội giết người), 134 (tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác)

• Điều 141 (tội hiếp dâm), 142 (tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi), 143 (tội cưỡng dâm), 144 (tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi)

• Điều 150 (tội mua bán người), 151 (tội mua bán người dưới 16 tuổi) 

• Điều 168 (tội cướp tài sản), 169 (tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản), 170 (tội cưỡng đoạt tài sản), 171 (tội cướp giật tài sản), 173 (tội trộm cắp tài sản)

• Điều 178 (tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản)

• Điều 248 (tội sản xuất trái phép chất ma túy), 249 (tội tàng trữ trái phép chất ma túy), 250 (tội vận chuyển trái phép chất ma túy), 251 (tội mua bán trái phép chất ma túy), 252 (tội chiếm đoạt chất ma túy)

• Điều 265 (tội tổ chức đua xe trái phép), 266 (tội đua xe trái phép)

• Điều 286 (tội phát tán chương trình tin học gây hại cho hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử), 287 (tội cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử), 289 (tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác), 290 (tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản)

• Điều 299 (tội khủng bố), 303 (tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia) Điều 304 (tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự) 

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là người dưới 14 tuổi được phép làm bất cứ điều gì mà không phải chịu hậu quả. Dù không phải gười dưới 14 tuổi vẫn phải tuân thủ các quy định của pháp luật và có thể bị xử lý theo các biện pháp khác nhau tùy theo tình tiết và mức độ vi phạm.

Người dưới 14 tuổi phạm tội xử lý như thế nào?

Như đã đề cập ở trên, người dưới 14 tuổi phạm tội sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với bất kỳ tội phạm nào, bao gồm cả những tội liên quan đến giết người, làm phương hại đến an ninh quốc gia, tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng. Thay vào đó, pháp luật sẽ xem xét việc áp dụng biện pháp giáo dục và răn đe tại địa phương cho những đối tượng trẻ chậm tiến này.

Cụ thể, trẻ dưới 14 tuổi vi phạm pháp luật có thể được giáo dục tại xã, phường, hoặc thị trấn địa phương nơi sinh sống. Trong trường hợp nếu thấy cần thiết, chính quyền có thể đưa trẻ đi học tập tại trường giáo dưỡng. Mục tiêu của các biện pháp này là giáo dục, răn đe và tạo cơ hội cho trẻ có thể nhận ra và thay đổi hành vi sai trái, tránh việc tái phạm trong tương lai.

>>> Xem thêm: Trẻ em là người dưới bao nhiêu tuổi? Trẻ em có những quyền gì?

Người dưới 14 tuổi phạm tội phải bồi thường như thế nào?

Căn cứ khoản 2 điều 586 Bộ luật dân sự 2015, người dưới 14 tuổi phạm tội gây thiệt hại về tài sản hoặc sức khỏe cho người khác sẽ phải bồi thường cho bị hại bằng tài sản của bố mẹ hoặc/và tài sản riêng của mình, cụ thể như sau:

Điều 586. Năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại của cá nhân

…

Người chưa đủ mười lăm tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại; nếu tài sản của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có tài sản riêng thì lấy tài sản đó để bồi thường phần còn thiếu, trừ trường hợp quy định tại Điều 599 của Bộ luật này.

Trên đây, luật sư Nguyễn Minh Long từ Công ty Luật Dragon đã giúp anh H và các bạn đọc giải đáp thắc mắc về vấn đề dưới 14 tuổi có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không và những quy định, biện pháp xử lý người dưới 14 tuổi phạm tội theo luật hiện hành. 

>>> Tham khảo tư vấn từ TOP 10 Luật sư hình sự tại Hà Nội

Nếu bạn cần được tư vấn trực tiếp từ Luật sư Long về các vấn đề liên quan đến luật hình sự, bạn có thể liên hệ đặt lịch với Công ty Luật Dragon qua thông tin:

Hotline: 1900.599.979(Miễn phí) - 098.301.9109

Email: dragonlawfirm@gmail.com

Facebook: https://www.facebook.com/vanphongluatsudragon

Văn phòng Luật sư tại Hà Nội: Phòng 14.6, Tầng 14, Tòa nhà Vimeco, đường Phạm Hùng, Q. Cầu Giấy, Hà Nội.

Văn phòng Luật sư tại Long Biên: số 24 ngõ 29 Phố Trạm, Long Biên, Hà Nội.

Văn Phòng Luật Sư tại Hải Phòng: Số 102, lô 14 đường Lê Hồng Phong, quận Hải An, TP Hải Phòng.