Cải cách tư pháp ngày càng được chú trọng, việc sửa đổi, bổ sung Bộ luật Tố tụng hình sự là yêu cầu tất yếu để đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Ngày 27/6/2025, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật số 99/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Đây là Bộ luật tố tụng hình sự mới nhất, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, với nhiều thay đổi quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả tố tụng, bảo đảm quyền con người và củng cố tính minh bạch trong hoạt động tư pháp.

Điểm đáng chú ý trong bộ luật tố tụng hình sự mới nhất

Bộ luật tố tụng hình sự luôn được điều chỉnh nhằm phù hợp với thực tiễn và bảo đảm công bằng trong xét xử. Trong lần sửa đổi mới nhất, có nhiều điểm đáng chú ý được bổ sung và hoàn thiện, tác động trực tiếp đến hoạt động tố tụng và quyền lợi của người dân.

Những điểm mới nổi bật về cơ quan và người tiến hành tố tụng

Trước hết, Bộ luật tố tụng hình sự mới nhất quy định rõ ràng hơn về trách nhiệm và thẩm quyền của các cơ quan tiến hành tố tụng, đồng thời đưa ra cơ chế hạn chế ủy quyền. Các chức danh như Chánh án, Viện trưởng, Thủ trưởng Cơ quan điều tra sẽ không được phép ủy quyền cho cấp dưới trong việc đưa ra các quyết định quan trọng, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt được luật quy định. Quy định này giúp tăng cường trách nhiệm cá nhân và giảm thiểu tình trạng lạm quyền trong hoạt động tố tụng.

Luật cũng bổ sung các quy định cụ thể về trách nhiệm và thẩm quyền ở các giai đoạn xét xử phúc thẩm, giám đốc thẩm và tái thẩm. Sự phân định rạch ròi này giúp hệ thống tư pháp thống nhất, chính xác hơn trong việc áp dụng pháp luật, đồng thời bảo đảm tính chuyên nghiệp trong thực thi nhiệm vụ.

Đặc biệt, Bộ luật tố tụng hình sự mới nhất mở rộng thẩm quyền điều tra cho nhiều lực lượng khác nhau như Biên phòng, Hải quan, Cảnh sát biển, Kiểm lâm, Kiểm ngư và Công an xã. Điều này cho thấy xu hướng đưa hoạt động điều tra đến gần dân hơn, tăng khả năng phản ứng nhanh và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật ngay từ cơ sở.

Quy định về thẩm quyền truy tố và xét xử

Một điểm đáng chú ý trong Bộ luật tố tụng hình sự mới nhất là việc làm rõ thẩm quyền truy tố của Viện kiểm sát các cấp. Cơ quan này có trách nhiệm ra bản cáo trạng truy tố bị can trước Tòa án, trong đó phải nêu rõ tội danh và căn cứ pháp lý theo Bộ luật Hình sự. Việc quy định cụ thể này giúp hạn chế sai sót, đồng thời khẳng định vai trò trung tâm của Viện kiểm sát trong hoạt động buộc tội.

Về thẩm quyền xét xử, Tòa án nhân dân khu vực được trao thêm thẩm quyền xét xử các tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng với mức hình phạt đến 20 năm tù. Trong khi đó, Tòa án nhân dân cấp tỉnh sẽ tiếp nhận xét xử những vụ án phức tạp, liên quan đến yếu tố quốc tế, hoặc người phạm tội là cán bộ lãnh đạo chủ chốt. Điều này giúp phân định rõ trách nhiệm xét xử theo tính chất và quy mô của từng vụ án.

Hiện đại hóa thủ tục tố tụng

Một trong những cải cách nổi bật của Bộ luật tố tụng hình sự mới nhất là việc đưa công nghệ số vào hoạt động tư pháp. Luật cho phép lập hồ sơ tố tụng dưới dạng văn bản giấy hoặc hồ sơ số hóa, đồng thời công nhận giá trị pháp lý của chữ ký số. Các văn bản tố tụng cũng có thể được thông báo qua nền tảng số hoặc ứng dụng dùng chung của Trung tâm dữ liệu quốc gia.

Quy định này đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình chuyển đổi số của ngành tư pháp, giúp giảm thiểu giấy tờ, tiết kiệm chi phí và nâng cao tính bảo mật thông tin. Việc thông báo qua nền tảng số còn giúp rút ngắn thời gian, tạo điều kiện để các bên liên quan tiếp cận thông tin nhanh chóng và minh bạch hơn.

Chi phí tố tụng và thời hạn giải quyết vụ án

Bộ luật tố tụng hình sự mới nhất quy định chi tiết hơn về chi phí tố tụng, trong đó Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành quy định cụ thể về việc miễn, giảm chi phí cho những trường hợp khó khăn. Đây là bước tiến quan trọng nhằm bảo đảm quyền tiếp cận công lý cho mọi công dân, không để yếu tố tài chính trở thành rào cản.

Ngoài ra, luật cũng rút ngắn nhiều mốc thời hạn liên quan đến chuẩn bị xét xử, hoãn phiên tòa, thông báo kết quả và giải quyết khiếu nại. Việc quy định chặt chẽ về thời hạn giúp quy trình tố tụng diễn ra nhanh chóng, tránh tình trạng kéo dài vụ án gây thiệt hại cho các bên.

Quy định mới về xét xử vắng mặt và thi hành án tử hình

Luật sửa đổi năm 2025 bổ sung cơ chế điều tra, truy tố, xét xử vắng mặt trong trường hợp bị can, bị cáo bỏ trốn hoặc đang ở nước ngoài. Tuy nhiên, quyền bào chữa của họ vẫn được bảo đảm thông qua việc mời luật sư hoặc chỉ định người bào chữa.

Đối với hình phạt tử hình, Bộ luật tố tụng hình sự mới nhất quy định rõ hơn về thủ tục thi hành. Nếu trong vòng một năm kể từ ngày nhận đề nghị, Chủ tịch nước không có quyết định ân giảm thì bản án tử hình sẽ được thi hành. Điều này giúp bảo đảm tính minh bạch và thống nhất trong quá trình thực thi bản án.

Các quy định chuyển tiếp

Để tránh gián đoạn, các vụ án hình sự đã được thụ lý trước ngày 01/7/2025 nhưng chưa kết thúc vẫn sẽ áp dụng các quy định mới về hồ sơ số hóa, chữ ký số, thông báo qua nền tảng số và các nội dung sửa đổi khác. Nhờ đó, hệ thống tư pháp có thể nhanh chóng thích nghi với luật mới mà không gây ra khoảng trống pháp lý.

Ý nghĩa của Bộ luật tố tụng hình sự mới nhất

Việc ban hành Bộ luật tố tụng hình sự mới nhất cho thấy quyết tâm của Nhà nước trong việc cải cách tư pháp, nâng cao chất lượng điều tra, truy tố và xét xử. Những điểm mới không chỉ góp phần tăng hiệu quả xử lý tội phạm mà còn bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Công ty Luật TNHH Dragon – Địa chỉ tư vấn pháp lý tin cậy

Với hơn 15 năm hoạt động trong lĩnh vực pháp lý, Công ty Luật TNHH Dragon là một trong những công ty luật sư uy tín tại Hà Nội, chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn và tranh tụng trong các lĩnh vực dân sự, hình sự, kinh tế, đất đai, doanh nghiệp. Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm tại đây đã tham gia bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án phức tạp, luôn đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu.

Nếu bạn đang tìm kiếm dịch vụ thuê luật sư giỏi tại Hà Nội để tư vấn về Bộ luật tố tụng hình sự mới nhất hoặc các vấn đề pháp lý khác, Công ty Luật Dragon chính là lựa chọn đáng tin cậy, sẵn sàng đồng hành và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bạn.

CÔNG TY LUẬT DRAGON - dịch vụ luật sư UY TÍN TẠI HÀ NỘI

• Trụ sở chính: Công ty luật Dragon - Phòng 08 tầng 09 toà nhà VINACONEX DIAMOND TOWER, số 459C Bạch Mai, phường Bạch Mai, thành phố Hà Nội.

• VPGD: Số 22 ngõ 29 phố trạm, phường long biên, thành phố Hà Nội.

• Chi nhánh Hải Phòng: Phòng 5, tầng 5 Tòa nhà Khánh Hội, lô 2/3C đường Lê Hồng Phong, phường Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng

• Tổng đài tư vấn luật trực tuyến: 1900.599.979 / 0974422331