Trong đời sống xã hội hiện nay, hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản ngày càng trở nên phổ biến, tinh vi và có tính chất nghiêm trọng. Đây là hành vi cố ý của một cá nhân hay tổ chức nhằm gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác. Theo quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là hành vi sử dụng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản một cách trái pháp luật.

Khái niệm và dấu hiệu pháp lý của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Khái niệm

Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là hành vi của người có mục đích chiếm đoạt tài sản thông qua việc dùng thủ đoạn gian dối để làm người bị hại tin tưởng và giao tài sản cho mình.

Dấu hiệu pháp lý

• Khách thể: Xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của cá nhân, tổ chức.

• Chủ thể: Người từ đủ 16 tuổi trở lên có đầy đủ năng lực hành vi hình sự.

• Mặt khách quan: Có hành vi gian dối, hành vi này phải xảy ra trước khi chiếm đoạt tài sản.

• Mặt chủ quan: Người phạm tội có lỗi cố ý, với mục đích chiếm đoạt tài sản của người khác.

Các thủ đoạn phổ biến trong hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thường được thực hiện thông qua các thủ đoạn tinh vi như:

• Giả mạo danh tính, giả danh cơ quan nhà nước, doanh nghiệp có uy tín để lừa lấy tiền.

• Làm giả giấy tờ, chứng từ nhằm đánh lừa người bị hại.

• Dựng lên các kịch bản như vay tiền, chuyển nhượng đất đai, mua bán tài sản… rồi bỏ trốn.

• Lừa đảo qua mạng xã hội: mạo danh người thân, bạn bè để vay mượn hoặc nhờ chuyển tiền.

Cấu thành tội phạm của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Theo Điều 174 BLHS, hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản được cấu thành đầy đủ khi có các yếu tố:

• Hành vi gian dối phải xảy ra trước khi người phạm tội chiếm đoạt tài sản.

• Người bị hại tự nguyện giao tài sản do tin vào sự gian dối.

• Tài sản bị chiếm đoạt phải có giá trị (được định giá).

Ví dụ: Nếu một người giả làm cán bộ ngân hàng để dụ người khác nộp tiền nhằm "được duyệt vay vốn nhanh", sau đó chiếm đoạt số tiền này thì đã cấu thành tội danh.

Mức hình phạt của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Tùy theo mức độ nghiêm trọng, giá trị tài sản chiếm đoạt và hậu quả gây ra, người phạm tội có thể bị xử lý với các khung hình phạt sau:

Khung cơ bản (Khoản 1, Điều 174)

• Chiếm đoạt tài sản từ 2.000.000 đồng trở lên: Phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Khung tăng nặng (Khoản 2 đến 4)

• Phạm tội có tổ chức, chuyên nghiệp, tài sản từ 50 triệu đến hàng tỷ đồng.

• Dùng thủ đoạn xảo quyệt, gây hậu quả nghiêm trọng, tái phạm nguy hiểm.

• Mức hình phạt có thể lên tới tù chung thân nếu chiếm đoạt trên 500 triệu đồng hoặc có yếu tố đặc biệt nghiêm trọng.

Hình phạt bổ sung

• Phạt tiền từ 10 triệu đến 100 triệu đồng.

• Cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1–5 năm.

Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng là mối nguy hiện đại

Trong thời đại công nghệ, lừa đảo qua mạng đang ngày càng gia tăng. Một số phương thức phổ biến:

• Gửi link giả mạo ngân hàng, ví điện tử để chiếm quyền truy cập tài khoản.

• Mạo danh người nổi tiếng, cơ quan chức năng để kêu gọi quyên góp.

• Lập website mua bán trực tuyến không tồn tại, sau đó chiếm đoạt tiền cọc.

Các hành vi trên vẫn bị xử lý theo tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, dù được thực hiện trên môi trường mạng. Luật sư có thể giúp người bị hại thu thập bằng chứng, gửi đơn tố cáo đến cơ quan công an.

Cần làm gì khi bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản?

Nếu bạn hoặc người thân là nạn nhân, cần thực hiện các bước sau:

• Bảo lưu bằng chứng: lưu giữ tin nhắn, email, hóa đơn, giao dịch ngân hàng.

• Gửi đơn tố cáo đến Công an cấp quận/huyện nơi xảy ra sự việc.

• Liên hệ luật sư để được tư vấn hướng xử lý, chuẩn bị hồ sơ pháp lý đầy đủ.

Vai trò của luật sư trong các vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Luật sư đóng vai trò cực kỳ quan trọng:

• Tư vấn cho người bị hại về quyền lợi và các bước tố tụng.

• Soạn thảo đơn tố cáo, hỗ trợ thu thập chứng cứ pháp lý.

• Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của thân chủ tại tòa án.

• Hạn chế rủi ro tố tụng, đảm bảo quy trình được thực hiện đúng luật.

Nếu bạn đang gặp rắc rối liên quan đến Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, việc tìm đến một đơn vị công ty luật sư uy tín tại Hà Nội như Công Ty Luật Dragon sẽ giúp bạn có định hướng pháp lý rõ ràng, đúng đắn và tiết kiệm thời gian.

Công Ty Luật Dragon tự hào một trong những công ty luật sư uy tín nhất Hà Nội luôn sẵn sàng tư vấn pháp lý hoặc hỗ trợ trong các vụ việc liên quan đến lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Đội ngũ luật sư chuyên nghiệp, tận tâm sẽ luôn đồng hành cùng bạn để bảo vệ quyền lợi một cách tối ưu nhất.