Trong đời sống và kinh doanh, các trường hợp gây thiệt hại do hành vi trái pháp luật luôn xảy ra ngoài hợp đồng đã ký kết, đòi hỏi các bên phải gánh chịu trách nhiệm. Vậy nghĩa vụ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng phát sinh khi nào? Điều kiện áp dụng, nguyên tắc và quy trình thực hiện như thế nào? 

Bài viết từ Công Ty Luật Dragon, một công ty luật sư uy tín tại Hà Nội và là công ty luật sư uy tín nhất Hà Nội, sẽ phân tích chuyên sâu để bạn dễ dàng nắm bắt thông tin pháp lý đầy đủ và chính xác.

Khái niệm nghĩa vụ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là gì?

Nghĩa vụ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là trách nhiệm pháp lý của cá nhân hoặc tổ chức khi họ gây thiệt hại cho người khác mà không phát sinh từ hợp đồng. Căn cứ theo Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015, bất kỳ hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản hoặc lợi ích hợp pháp của người khác mà gây thiệt hại thì phải chịu trách nhiệm bồi thường trừ trường hợp có quy định khác của pháp luật.

Ví dụ điển hình:

• Tai nạn giao thông do vi phạm luật.

• Gây cố ý làm hư hỏng tài sản người khác.

• Xâm phạm danh dự, uy tín thông qua cung cấp thông tin sai lệch.

Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường

Trách nhiệm bồi thường ngoài hợp đồng chỉ được xác lập khi thỏa mãn đủ các yếu tố:

1. Phát sinh thiệt hại thực tế: Có tổn thất về vật chất hoặc tinh thần.

2. Hành vi trái pháp luật: Do lỗi cố ý hoặc vô ý của bên gây thiệt hại.

3. Có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và thiệt hại.

4. Có lỗi của người gây thiệt hại, không phải do sự kiện bất khả kháng hoặc do lỗi hoàn toàn của người bị thiệt hại (trừ khi có thỏa thuận khác) theo Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015.
    

Nguyên tắc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Theo Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015, việc bồi thường phải tuân thủ các nguyên tắc:

• Bồi thường toàn bộ, kịp thời: Thiệt hại phải được bồi hoàn đầy đủ, đúng thời hạn. Có thể thực hiện bồi thường bằng tiền, hiện vật hoặc công việc theo thỏa thuận.

• Thỏa thuận linh hoạt: Các bên có thể thỏa thuận mức và hình thức bồi thường, miễn là không vi phạm quy định pháp luật.

• Quy định về lỗi và trách nhiệm: Người gây thiệt hại không có lỗi hoặc lỗi nhỏ có thể được giảm mức bồi thường. Trường hợp bên bị thiệt hại có lỗi thì sẽ giảm trừ phần thiệt hại tương ứng.

• Phải có biện pháp ngăn chặn thiệt hại: Nếu bên bị thiệt hại không có hành động cần thiết để giảm thiểu thiệt hại, họ cũng không được bồi thường phần thiệt hại phát sinh do đó.

Ai có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng?

Cá nhân

• Người từ đủ 18 tuổi trở lên có trách nhiệm bồi thường nếu gây thiệt hại.

• Người dưới 15 tuổi: cha mẹ hoặc người giám hộ phải bồi thường.

• Từ đủ 15 đến dưới 18 tuổi: chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình; nếu không đủ thì cha mẹ bồi thường phần còn lại.

• Người mất năng lực hoặc hạn chế năng lực: người giám hộ chịu trách nhiệm bồi thường bằng tài sản của người được giám hộ; nếu không đủ, giám hộ phải dùng tài sản của mình, trừ khi chứng minh không có lỗi.

Tổ chức

Các tổ chức, doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm nếu nhân viên hoặc bộ phận do họ quản lý gây thiệt hại trong khi thực hiện nhiệm vụ.

Trường hợp nhiều người cùng chịu trách nhiệm

Theo Điều 587 Bộ luật Dân sự 2015, nhiều người cùng gây thiệt hại sẽ phải liên đới bồi thường. Phân tỷ lệ dựa theo mức độ lỗi, hoặc nếu không xác định được tỷ lệ thì chia đều.

Thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường

Điều 588 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: thời hiệu khởi kiện cho nghĩa vụ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là 03 năm, tính từ khi người có quyền biết hoặc phải biết quyền, lợi ích của mình bị xâm phạm.

Nếu quá thời hạn này mà không khởi kiện, quyền yêu cầu bồi thường sẽ bị mất theo quy định của pháp luật.

Ví dụ minh họa

• Tai nạn giao thông: Anh A bị tai nạn do xe của B chạy quá tốc độ. Chứng minh thiệt hại (y tế, vật chất) và lỗi của B, A có quyền khởi kiện để yêu cầu bồi thường theo quy định.

• Phá hoại tài sản: Căn hộ của cô C bị chọc thủng tường do hàng xóm cải tạo sai quy cách, gây rò nước. Cô C có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại vật chất và tiền sửa chữa.

• Xâm phạm danh dự: Ông D bị phát tán thông tin sai gây tổn thất trong kinh doanh. Nếu chứng minh được thiệt hại và lỗi của người phát ngôn, ông D có quyền yêu cầu bồi thường về tinh thần và vật chất.

Vai trò của luật sư và Công Ty Luật Dragon

Trong các vụ kiện bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, việc xác định thiệt hại, chứng minh lỗi, nguồn gốc và mức bồi thường rất phức tạp. Do đó, việc nhờ cậy đến tư vấn của Công Ty Luật Dragon, một công ty luật sư uy tín tại Hà Nội là rất cần thiết.

Đội ngũ luật sư của Công Ty Luật Dragon có kinh nghiệm thực chiến, giúp bạn:

• Đánh giá thiệt hại và mức bồi thường phù hợp.

• Soạn thảo hồ sơ khởi kiện, thu thập chứng cứ.

• Đại diện thương lượng, hòa giải hoặc tham gia tố tụng tại Tòa án.

Vì vậy, nếu bạn cần hỗ trợ pháp lý về nghĩa vụ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ với Công Ty Luật Dragon ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí, nhanh chóng, chuyên nghiệp.

📌 Thông tin liên hệ:
Công Ty Luật Dragon

• Địa chỉ: Phòng 08 tầng 09 toà nhà VINACONEX DIAMOND TOWER, số 459C Bạch Mai, phường Bạch Mai, thành phố Hà Nội.

• Hotline: 098.301.9109

• Email: dragonlawfirm@gmail.com

• Website: congtyluatdragon.com