Need Help? 1900 599 979

Luật sư tư vấn

Fun facts
Tự vệ chính đáng: Khái niệm và phân biệt với vượt quá PVCĐ

Tự vệ chính đáng: Khái niệm và phân biệt với vượt quá PVCĐ

Cập nhập: 11/12/2023 | 3:29:53 PM - CÔNG TY LUẬT DRAGON

“Chào Luật sư, nhà tôi hôm trước xảy ra việc trộm lẻn vào nhà, cái chú ấy vừa thấy vợ con tôi hô hoán nên hoảng sợ chạy ra ngoài cổng bị ô tô đâm chết. Mọi người bảo tôi như vậy là tự vệ chính đáng nên không sao cả. Luật sư cho tôi hỏi tự vệ chính đáng là gì và trong trường hợp này vợ con tôi có phải chịu trách nhiệm gì không? Cảm ơn Luật sư” - anh Lâm

Luật sư Nguyễn Minh Long xin giải đáp tới anh như sau:

1. Tự vệ chính đáng là gì?

Tự vệ chính đáng là hành động phòng ngự đối với một sự xâm phạm có hại, nhằm bảo vệ quyền lợi cá nhân, của người khác hoặc lợi ích tổ chức. Hành vi này là cần thiết và được công nhận pháp lý để duy trì an ninh và sự bình đẳng trong xã hội. Do đó, tự vệ chính đáng không được coi là hành vi phạm tội, mà ngược lại, nó được xem là một quyền lợi của con người để đảm bảo sự tự do, an toàn về tài sản, sức khoẻ và tính mạng của cá nhân.

Căn cứ theo khoản 1 Điều 22 Bộ luật Hình sự 2015, phòng vệ chính đáng được định nghĩa như sau:

Điều 22. Phòng vệ chính đáng

1. Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.

Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.

Theo nghị quyết số 02-HĐTP-TANDTC/QĐ của Hội đồng Thẩm phán Toà án Nhân dân Tối cao (đã hết hiệu lực nhưng chưa có văn bản luật thay thế), tự vệ hay phòng vệ chính đáng cần hội tụ đủ các yếu tố sau:

- Hành vi xâm hại những lợi ích cần phải bảo vệ là hành vi phạm tội hoặc rõ ràng là có tính chất nguy hiểm cho xã hội.

- Hành vi nguy hiểm cho xã hội đang gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại thực sự và ngay tức khắc cho những lợi ích cần phải bảo vệ.

- Phòng vệ chính đáng không chỉ gạt bỏ sự đe dọa, đẩy lùi sự tấn công, mà còn có thể tích cực chống lại sự xâm hại, gây thiệt hại cho chính người xâm hại.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, một người tự vệ chính đáng, cần phải đang thực hiện một biện pháp phòng ngự trong giới hạn phạm vi tương xứng với mức độ nguy hiểm của mối đe dọa hoặc sự tấn công, không vượt quá giới hạn phòng vệ. Cụ thể, như thế nào là vượt quá giới hạn phòng vệ, tôi sẽ chia sẻ tới bạn ở ngay phần tiếp sau đây.

>>> Xem thêm: Cố ý gây thương tích là gì? Mức phạt về tội cố ý gây thương tích

2. Thế nào là Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng?

Nếu vượt quá giới hạn “cần thiết” để loại bỏ hành vi xâm phạm, tấn công và bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình thì sẽ được coi là Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Ví dụ: Kẻ trộm vừa mới trèo vào nhà thấy có người liền chạy ra - chưa trộm được tài sản nào, người trong nhà dùng gậy để truy sát tên trộm khiến người này chết thì được gọi là hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.

Theo định nghĩa tại Bộ luật Hình sự 2015 ở khoản 2 điều 22 thì vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại. Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật này (tức chịu trách nhiệm thiệt hại gây ra theo Bộ luật Hình sự).

3. Tự vệ chính đáng làm chết người có bị xử phạt gì không?

Câu trả lời là Không. Căn cứ tại khoản 1 điều 22 Bộ luật hình sự 2015, nếu được cơ quan chức năng có thẩm quyền xác định hành vi tự vệ là phòng vệ chính đáng thì sẽ không được coi là tội phạm.

Trong trường hợp của anh Lâm, nếu vợ con chỉ hô hoán đơn thuần khiến kẻ trộm hoảng sợ chạy ra ngoài và bị ô tô đâm chết thì sẽ không cấu thành tội phạm theo căn cứ tại khoản 1 điều 22 Bộ luật hình sự 2015 như đã nói ở trên.

Trên đây là toàn bộ giải đáp của Luật sư Nguyễn Minh Long từ Công ty Luật Dragon cho thắc mắc “Tự vệ chính đáng là gì? Tự vệ chính đáng làm chết người có bị xử phạt gì không?” và những thông tin pháp lý liên quan. Hy vọng rằng, với những kiến thức mà Luật sư Nguyễn Minh Long chia sẻ, anh Lâm và các bạn độc giả sẽ hiểu đúng và biết cách tự vệ chính đáng theo đúng pháp luật. 

>>> Xem thêm: Tội hành hạ người khác là gì? Quy định và các yếu tố cấu thành

Bài viết cùng chuyên mục

Tuyên truyền pháp luật, trợ giúp pháp lý thông qua việc tổ chức “Phiên tòa giả định” về tội phạm liên quan đến an ninh mạng

Tuyên truyền pháp luật, trợ giúp pháp lý thông qua việc tổ chức “Phiên tòa giả định” về tội phạm liên quan đến an ninh mạng

Việc đóng góp và tham gia của Luật sư Nguyễn Minh Long và các đồng nghiệp thuộc Công ty luật Dragon là nhiệm vụ cũng như trách nhiệm nghề nghiệp khi tham gia cùng đồng nghiệp của các văn phòng luật sư tại Trường THCS Phương Liệt, phường Phương Liệt, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội diễn ra tốt đẹp và thành công.

Rửa tiền là gì? Các hình thức rửa tiền phổ biến

Rửa tiền là gì? Các hình thức rửa tiền phổ biến

Hành vi phạm tội rửa tiền được dư luận nhắc đến nhiều trong thời gian gần đây - xuất hiện đặc biệt nhiều trong các vụ án trốn thuế, tham nhũng,... Vậy rửa tiền là gì, các thủ đoạn “làm sạch tiền bẩn” hiện nay? Khung pháp lý cho tội phạm rửa tiền ra sao? Cùng Luật Dragon tìm hiểu ngay sau đây!

Hành vi mua bán hoá đơn là gì? Bị phạt như thế nào?

Hành vi mua bán hoá đơn là gì? Bị phạt như thế nào?

Mua bán hóa đơn là hành vi vi phạm pháp luật nhằm che giấu tình trạng thu chi của doanh nghiệp/tổ chức, gây sai lệch trong thu thuế dẫn dến thiệt hại cho ngân sách nhà nước. Cả người bán và người mua hóa đơn đều có thể bị xử lý hành chính, hình sự hoặc dân sự tùy theo mức độ nghiêm trọng của hành vi.

[ĐẦY ĐỦ] Lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản là gì?

[ĐẦY ĐỦ] Lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản là gì?

Lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản là một hành vi phạm pháp ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại ngày nay. Đây là hành vi sử dụng sự tin tưởng, quan hệ để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản của người khác. Hành vi này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến uy tín, danh dự và lòng tin của người bị hại.

Quản chế là gì? Tội phạm áp dụng hình thức phạt quản chế

Quản chế là gì? Tội phạm áp dụng hình thức phạt quản chế

“Em chào Luật sư, anh trai em còn tháng nữa là ra tù nhưng em nghe nói là anh em sẽ cần một thời gian quản chế tại địa phương nữa. Vậy luật sư cho em hỏi, cụ thể phạt quản chế là gì? Hình thức quản chế ra sao và thời gian bao lâu ạ? Em cảm ơn Luật sư nhiều” - Nam (Hưng Yên).

Án treo là gì? Hưởng án treo có được đi làm không?

Án treo là gì? Hưởng án treo có được đi làm không?

“Em chào Luật sư, người thân của em có gây Tai nạn giao thông nhưng hậu quả gây ra không nặng và được mọi người nói rằng dưới 3 năm thì hưởng án treo, không đi tù đâu mà sợ. Vậy luật sư cho em hỏi cụ thể Án treo là gì? Án treo có được ở nhà và đi làm bình thường được không ạ? Em cảm ơn Luật sư nhiều!” - Sơn (Hà Nam)

Đánh bạc trực tuyến bị xử lý như thế nào?

Đánh bạc trực tuyến bị xử lý như thế nào?

Ngày nay, khi công nghệ số ngày càng phát tiển, đặc biệt là các mạng xã hội ngày càng mở rộng. Bên cạnh những lợi ích cho việc giao lưu, trao đổi thì cũng là cơ hội để hình thành những chiêu thức phạm tội tinh vi hơn. Việc người dân sử dụng mạng xã hội để thực hiện hành vi đánh bạc, cá cược trên các trang không được cấp phép hoạt động là vi phạm pháp luật, có thể bị xử lý hành chính hoặc xử lý hình sự nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm

[GIẢI ĐÁP] Dưới 14 tuổi có phải chịu trách nhiệm hình sự

[GIẢI ĐÁP] Dưới 14 tuổi có phải chịu trách nhiệm hình sự

“Chào luật sư, con tôi năm nay học lớp 7 đánh bạn phải đi cấp cứu và người nhà bạn con doạ kiện con tôi. Hàng xóm tôi bảo là dưới 14 tuổi thì không phải đi tù đâu nhưng tôi lo quá. Luật sư cho tôi hỏi, với độ tuổi con tôi phải chịu trách nhiệm hình sự không ạ? Cảm ơn Luật sư.” - Anh H (Ninh Bình).

Phân biệt vụ án dân sự và hình sự [CHI TIẾT]

Phân biệt vụ án dân sự và hình sự [CHI TIẾT]

Vụ án là một trường hợp xảy ra tranh chấp hoặc vi phạm pháp luật giữa các bên liên quan, cần được giải quyết bởi cơ quan có thẩm quyền. Tùy thuộc vào tính chất, mức độ và hậu quả của vụ án, có thể phân biệt thành hai loại chính là vụ án dân sự và hình sự.

[CHI TIẾT] Quy trình 7 bước xét xử vụ án hình sự

[CHI TIẾT] Quy trình 7 bước xét xử vụ án hình sự

“Chào Luật sư, con tôi đánh bạn gây thương tích và đang bị tạm giam chờ ngày xét xử. Luật sư cho tôi hỏi, quy trình xét xử vụ án hình sự sẽ ra sao để tôi có thể tham khảo trước được không ạ?” - Chị Thơm (Hải Dương)

[Đầy đủ] Quy trình 3 bước khởi tố vụ án hình sự

[Đầy đủ] Quy trình 3 bước khởi tố vụ án hình sự

Khởi tố vụ án hình sự là một trong những hoạt động quan trọng của cơ quan điều tra, nhằm xác định có hay không có căn cứ để khởi tố vụ án, xác định bị can và thực hiện các biện pháp ngăn chặn, đảm bảo “đúng người đúng tội” cho việc điều tra.

Năng lực trách nhiệm hình sự là gì? Quy định năng lực trách nhiệm hình sự

Năng lực trách nhiệm hình sự là gì? Quy định năng lực trách nhiệm hình sự

Năng lực trách nhiệm hình sự là một yếu tố quan trọng để Toà án xác định một người có phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình hay không khi sự việc nghiêm trọng xảy ra. Trong bài viết này, Luật Dragon sẽ giúp bạn biết được khái niệm, ví dụ về năng lực trách nhiệm hình sự là gì và những quy định pháp luật liên quan đến vấn đề này.

Bị hại có Đơn xin miễn trách nhiệm hình sự trong vụ án Cố ý gây thương tích

Bị hại có Đơn xin miễn trách nhiệm hình sự trong vụ án Cố ý gây thương tích

Trong vụ án cố ý gây thương tích, các bên có quyền tự thỏa thuận với nhau về bồi thường thiệt hại, với trách nhiệm hình sự thì bị hại có quyền xin miễn trách nhiệm hình sự. Luật sư chuyên hình sự sẽ tư vấn các quy định pháp luật liên quan tới việc bị hai có Đơn xin miễn trách nhiệm hình sự trong vụ án cố ý gây thương tích.

Luật sư tư vấn pháp luật hình sự liên quan đến Cựu điều tra viên Hoàng Văn Hưng kháng cáo kêu oan trong vụ án chuyến bay giải cứu

Luật sư tư vấn pháp luật hình sự liên quan đến Cựu điều tra viên Hoàng Văn Hưng kháng cáo kêu oan trong vụ án chuyến bay giải cứu

Để làm rõ các thủ tục liên quan đến kháng cáo, quyền của các bị cáo theo pháp luật hình sự quy định, Là luật sư chuyên tranh tụng, bào chữa cho các khách hàng liên quan đến vụ án hình sự. Thạc sĩ Luật sư Bùi Thị Mai giúp các bạn đọc hiểu rõ thêm về tố tụng cũng như bộ luật hình sự, để bảo vệ quyền và lợi ích cho các bị cáo theo trình tự các cấp xét xử.

Vụ việc dân sự và vụ án dân sự là gì? Phân biệt như thế nào?

Vụ việc dân sự và vụ án dân sự là gì? Phân biệt như thế nào?

Vụ việc dân sự là một khái niệm quen thuộc trong lĩnh vực pháp luật, giúp phân định hoặc công nhận một sự kiện pháp lý để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan hoặc tổ chức có liên quan. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ nghĩa và cách phân biệt với các khái niệm liên quan như việc dân sự và vụ án dân sự. 

[GIẢI ĐÁP] Luật sư tham gia tố tụng vụ án hình sự khi nào?

[GIẢI ĐÁP] Luật sư tham gia tố tụng vụ án hình sự khi nào?

Luật sư cần phải tham gia trực tiếp vào vụ án hình sự để đảm bảo bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho thân chủ của mình. Bất kể Luật sư tham gia tố tụng ở giai đoạn nào và với tư cách nào, điều này đều có tầm quan trọng để bảo vệ công lý và đảm bảo các hoạt động tố tụng được tiến hành khách quan, đúng pháp luật.

[2023] Lấn chiếm vỉa hè lòng đường là vi phạm gì?

[2023] Lấn chiếm vỉa hè lòng đường là vi phạm gì?

Bên cạnh vai trò bộ phận dành cho người đi bộ, vỉa hè còn là nơi thiết lập hệ thống cơ sở hạ tầng của đô thị. Do vậy, việc lấn chiếm vỉa hè để phục vụ các mục đích kinh doanh, mua bán….được xem là hành vi vi phạm pháp luật. Vậy mức phạt của hành vi trên được quy định như thế nào?

phone phone phone