Luật sư Nguyễn Minh Long: Chào bạn Sinh, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Luật Dragon, trong bài viết dưới đây tôi sẽ giải đáp chi tiết về lính đỏ và lính xanh là gì và những điểm khác biệt cơ bản giữa các lực lượng này để bạn có cái nhìn rõ nhất về Quân đội Nhân dân Việt Nam.

1. Khái niệm lính đỏ và lính xanh

Lính xanh và lính đỏ được phân biệt dựa trên màu sắc của ve áo: lính đỏ là Lục quân, lính xanh chỉ không quân và hải quân. Lính đỏ và lính xanh đều là được coi là những hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp và  sĩ quan phục vụ cho Lực lương Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Đây là đội ngũ tiên phong có nhiệm vụ chiến đấu Bảo vệ Tổ quốc, phục vụ Nhân dân và sản xuất để hoàn thành mục tiêu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đảm bảo toàn vẹn lãnh thổ quốc gia đồng thời kết hợp quốc phòng với kinh tế và xã hội, đóng góp vào sự phát triển của đất nước.

Lính đỏ là gì?

Lính đỏ hay còn gọi lục quân là đơn vị tác chiến trên bộ được chia thành 7 quân khu (1, 2, 3, 4, 5, 7, 9) và Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội, 4 quân đoàn (1, 2, 3, 4), và 6 binh chủng (Đặc công, Pháo binh, Tăng - Thiết giáp, Công binh, Thông tin liên lạc, Hóa học). Mỗi quân khu, quân đoàn và binh chủng có cấp lãnh đạo gồm Tư lệnh, Chính ủy, các Phó Tư lệnh, và Phó Chính ủy. Các cơ quan chức năng trong lục quân đảm nhiệm các nhiệm vụ quan trọng như tham mưu, chính trị, hậu cần, kỹ thuật và quản lý một số đơn vị trực thuộc.

Các quân khu được tổ chức dựa trên các hướng chiến lược và địa bàn, bao gồm sư đoàn, lữ đoàn, trung đoàn và các đơn vị trực thuộc. Quân khu có trách nhiệm chỉ huy các đơn vị bộ đội địa phương, bao gồm quân đội tại cấp tỉnh, huyện và Dân quân tự vệ trên địa bàn của quân khu.

Quân đoàn là đơn vị cơ động lớn nhất của Lục quân, với nhiệm vụ bảo vệ các địa bàn chiến lược quan trọng của quốc gia. Quân đoàn cũng bao gồm sư đoàn, lữ đoàn, trung đoàn và các đơn vị trực thuộc.

Các binh chủng có vai trò quan trọng trong tác chiến hiệp đồng quân, binh chủng. Ngoài việc tham gia vào các chiến dịch quân sự, các binh chủng còn thực hiện nhiệm vụ bảo đảm kỹ thuật và huấn luyện, đào tạo theo các chuyên ngành cho toàn quân. Các binh chủng có đơn vị chiến đấu trực thuộc, cũng như trường sĩ quan và trường chuyên môn kỹ thuật chuyên ngành.

Lục quân được trang bị vũ khí và trang thiết bị hiện đại, có khả năng cơ động cao, sức đột kích và hỏa lực mạnh. Lục quân có khả năng tác chiến trong nhiều điều kiện địa hình, thời tiết, khí hậu, và phù hợp với nghệ thuật chiến tranh nhân dân của Việt Nam. Hiện nay, Việt Nam đã sản xuất và trang bị cho lục quân một số loại vũ khí bộ binh khá hiện đại, đảm bảo sự mạnh mẽ và sẵn sàng trong bất kỳ tình huống nào.

Lính xanh là gì?

Lính xanh là những đơn vị thuộc lực lượng không quân và hải quân, có nhiệm vụ tham gia chiến đấu trên không và trên biển, bảo vệ an ninh quốc gia trên không và biển đảo. 

Lực lượng phòng không - Không quân

Quân chủng Phòng không - Không quân là lực lượng chịu trách nhiệm bảo vệ không gian trời quốc gia, bảo vệ các mục tiêu quan trọng, bảo vệ nhân dân, và tham gia vào việc bảo vệ vùng biển và đảo của Tổ quốc. 

Lực lượng cũng tham gia hỗ trợ Bộ Quốc phòng trong việc xây dựng lực lượng phòng không lục quân và không quân trong các quân chủng, binh chủng và ngành khác. Quân chủng Phòng không - Không quân có khả năng thực hiện nhiệm vụ độc lập hoặc tham gia vào tác chiến cùng với các đơn vị khác. Ngoài việc tham gia chiến đấu, họ cũng tham gia vào các hoạt động tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, cứu trợ thiên tai và phát triển kinh tế.

Tổ chức Quân chủng Phòng không - Không quân bao gồm Bộ Tư lệnh Quân chủng, các đơn vị chiến đấu và bảo đảm, cũng như các học viện, nhà trường và các đơn vị kinh tế - quốc phòng. Bộ Tư lệnh Quân chủng có nhiều chức vụ quan trọng, bao gồm Tư lệnh, Chính ủy, Phó Tư lệnh, Phó Chính ủy và nhiều cơ quan trực thuộc khác. Quân chủng Phòng không - Không quân được tổ chức thành các sư đoàn không quân, sư đoàn phòng không và một số đơn vị không quân trực thuộc là nòng cốt trong các hoạt động chiến đấu.

Hải quân

Quân chủng Hải quân có nhiệm vụ quản lý và bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, thống nhất, và toàn vẹn lãnh thổ trên biển và đảo của quốc gia. Hải quân tham gia vào việc chiến đấu độc lập hoặc hợp tác với các đơn vị khác để ngăn chặn hành vi xâm lược từ biển. Lực lượng này cũng đảm bảo an ninh và trật tự trên biển, đấu tranh chống lại các hành vi vi phạm chủ quyền quốc gia và quyền tài phán trên biển, tham gia vào hoạt động tìm kiếm cứu hộ và bảo vệ hoạt động kinh tế biển.

Tổ chức Quân chủng Hải quân bao gồm Bộ Tư lệnh và các đơn vị trực thuộc, với các Bộ Tư lệnh Vùng Hải quân chịu trách nhiệm quản lý vùng biển cụ thể. Bộ Tư lệnh Hải quân có các chức vụ quan trọng như Tư lệnh, Chính ủy, Phó Tư lệnh, Phó Chính ủy, và các cơ quan trực thuộc khác. Hải quân được tổ chức thành các vùng Hải quân (Vùng 1, 2, 3, 4, 5) và các đơn vị trực thuộc như lữ đoàn, học viện, nhà trường, đơn vị kinh tế - quốc phòng, và viện kỹ thuật để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ biển đảo của quốc gia.

>>> Xem thêm: Nghĩa vụ quân sự khám mấy lần?

2. Lính đỏ và lính xanh khác nhau như thế nào?

Lính đỏ và lính xanh có những điểm khác nhau về môi trường hoạt động, loại vũ khí, kỹ năng, đào tạo, phong cách, truyền thống, văn hóa… Dưới đây là một số điểm khác nhau cơ bản giữa lính đỏ và lính xanh:

• Môi trường huấn luyện: Lính đỏ hoạt động trên mặt đất, có thể gặp phải nhiều khó khăn như địa hình, thời tiết, kẻ thù, dân cư… Lính xanh hoạt động trên không và trên biển, có thể gặp phải nhiều nguy hiểm như không khí, áp suất, sóng, gió, đạn pháo, tên lửa…

• Loại vũ khí: Lính đỏ sử dụng các loại vũ khí nhỏ gọn, dễ di chuyển, dễ bảo quản, dễ sử dụng,... Lính xanh sử dụng các loại vũ khí lớn, nặng, phức tạp, khó bảo quản, khó sử dụng, nhưng có tầm bắn và sức công phá lớn, như máy bay, tên lửa, tàu, ngư lôi…

• Đồng phục: Đồng phục của lính đỏ là quần áo màu xanh lá thẫm với ve áo màu đỏ. Đồng phục của lính xanh là trang phục màu xanh lam, xanh da trời hoặc trắng với ve áo màu xanh dương.

3. Chế độ tại ngũ của lính xanh và lính đỏ

Căn cứ tại các khoản các khoản 1 và 2 Điều 50 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015, khi gia nhập Quân đội Nhân dân Việt Nam, Hạ sĩ quan/binh sĩ lính xanh và lính đỏ được hưởng chế độ tại ngũ như sau trong suốt thời gian huấn luyện:

Điều 50. Chế độ, chính sách đối với hạ sĩ quan, binh sĩ phục vụ tại ngũ, xuất ngũ và thân nhân

1. Đối với hạ sĩ quan, binh sĩ trong thời gian phục vụ tại ngũ:

a) Được bảo đảm cung cấp kịp thời, đủ số lượng, đúng chất lượng về lương thực, thực phẩm, quân trang, thuốc phòng bệnh, chữa bệnh; được bảo đảm chỗ ở, phụ cấp hàng tháng, nhu yếu phẩm và nhu cầu về văn hóa, tinh thần phù hợp với tính chất nhiệm vụ của quân đội; được bảo đảm chế độ trong các ngày lễ, tết; được bảo đảm chăm sóc sức khỏe khi bị thương, bị ốm đau, bị tai nạn theo quy định của pháp luật;

b) Từ tháng thứ mười ba trở đi được nghỉ phép theo chế độ; các trường hợp nghỉ vì lý do đột xuất khác do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định;

c) Từ tháng thứ hai mươi lăm trở đi được hưởng thêm 250% phụ cấp quân hàm hiện hưởng hàng tháng;

d) Được tính nhân khẩu trong gia đình khi gia đình được giao hoặc điều chỉnh diện tích nhà ở, đất xây dựng nhà ở và đất canh tác;

đ) Được tính thời gian phục vụ tại ngũ vào thời gian công tác;

e) Được ưu đãi về bưu phí;

g) Có thành tích trong chiến đấu, công tác, huấn luyện được khen thưởng theo quy định của pháp luật;

h) Trong trường hợp bị thương, bị bệnh khi làm nhiệm vụ thi được hưởng chế độ ưu đãi theo quy định của pháp luật;

i) Được Nhà nước bảo đảm chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội, Luật bảo hiểm y tế;

k) Được tạm hoãn trả và không tính lãi suất khoản vay từ Ngân hàng chính sách xã hội mà trước khi nhập ngũ là thành viên hộ nghèo, học sinh, sinh viên theo quy định của pháp luật;

l) Được ưu tiên trong tuyển sinh quân sự.

2. Đối với thân nhân hạ sĩ quan, binh sĩ tại ngũ:

a) Bố, mẹ đẻ; bố, mẹ vợ hoặc bố, mẹ chồng; người nuôi dưỡng hợp pháp; vợ hoặc chồng; con đẻ, con nuôi hợp pháp của hạ sĩ quan, binh sĩ tại ngũ được hưởng chế độ bảo hiểm y tế theo quy định của Luật bảo hiểm y tế, được hưởng trợ cấp khó khăn do ngân sách nhà nước bảo đảm;

b) Con đẻ, con nuôi hợp pháp của hạ sĩ quan, binh sĩ tại ngũ được miễn, giảm học phí khi học tại cơ sở giáo dục phổ thông công lập và ngoài công lập theo quy định của pháp luật về chế độ miễn, giảm học phí;

c) Trường hợp hạ sĩ quan, binh sĩ tại ngũ hy sinh, từ trần trong khi làm nhiệm vụ thì gia đình được hưởng chế độ ưu đãi theo quy định của pháp luật.

3. Đối với hạ sĩ quan, binh sĩ khi xuất ngũ:

a) Được cấp tiền tàu xe, phụ cấp đi đường, trợ cấp xuất ngũ;

b) Trước khi nhập ngũ đang học tập hoặc có giấy gọi vào học tập tại các trường thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở giáo dục đại học thì được bảo lưu kết quả, được tiếp nhận vào học ở các trường đó;

c) Được trợ cấp tạo việc làm;

d) Trước khi nhập ngũ đang làm việc tại cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thì khi xuất ngũ cơ quan, tổ chức đó phải có trách nhiệm tiếp nhận lại, bố trí việc làm và bảo đảm thu nhập không thấp hơn trước khi nhập ngũ; trường hợp cơ quan, tổ chức đó đã giải thể thì cơ quan, tổ chức cấp trên trực tiếp có trách nhiệm bố trí việc làm phù hợp;

đ) Trước khi nhập ngũ đang làm việc tại tổ chức kinh tế thi khi xuất ngũ tổ chức đó phải có trách nhiệm tiếp nhận lại, bố trí việc làm và bảo đảm tiền lương, tiền công tương xứng với vị trí việc làm và tiền lương, tiền công trước khi nhập ngũ; trường hợp tổ chức kinh tế đã chấm dứt hoạt động, giải thể hoặc phá sản thì việc giải quyết chế độ, chính sách đối với hạ sĩ quan, binh sĩ xuất ngũ được thực hiện như đối với người lao động của tổ chức kinh tế đó theo quy định của pháp luật;

e) Được giải quyết quyền lợi về bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội;

g) Đối với hạ sĩ quan, binh sĩ xuất ngũ theo quy định tại khoản 1 Điều 43 và khoản 1 Điều 48 của Luật này, khi về địa phương được chính quyền các cấp, cơ quan, tổ chức ưu tiên sắp xếp việc làm và cộng điểm trong tuyển sinh, tuyển dụng công chức, viên chức; trong thời gian tập sự được hưởng 100% mức lương và phụ cấp của ngạch tuyển dụng tương ứng với trình độ đào tạo.

4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Trên đây là toàn bộ giải đáp của Luật sư Nguyễn Minh Long của Luật Dragon về “Lính xanh là gì và lính đỏ là gì?” cùng những phân biệt chi tiết của các lực lượng này. Hy vọng rằng, với những thông tin mà chúng tôi chia sẻ, các bạn đã rõ hơn về các lực lượng trong Quân đội Nhân dân trong quá trình chờ nhập ngũ sắp tới của mình. Chúc bạn luôn mạnh khoẻ !

>>> Xem thêm: Lính dự bị nghĩa vụ quân sự là gì?