Cán cân thương mại là gì? Cách tính cán cân thương mại chính xác

Cập nhập: 9/1/2023 | 11:04:25 AM - CÔNG TY LUẬT DRAGON

Trong lĩnh vực kinh tế, đặc biệt là xuất nhập khẩu thì thuật ngữ “cán cân thương mại” không phải là tên gọi xa lạ. Là một bộ phận trong tài khoản vãng lai của cán cân thanh toán quốc tế, cán cân thương mại có vai trò gì và được quy định ra sao? Hãy xem bài viết này của chúng tôi !

1. Cán cân thương mại là gì?

Cán cân thương mại là một mục trong tài khoản vãng lai của cán cân thanh toán quốc tế. (Theo Wikipedia)

Cán cân thương mại còn được gọi là xuất khẩu ròng hoặc thặng dư thương mại.

can-can-thuong-mai-1

Cán cân thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ

Bên cạnh đó, nó còn thể hiện mức chênh lệch trong tỷ lệ xuất nhập khẩu. Theo đó:

Nếu mức chênh lệch lớn hơn 0, thì cán cân trên sẽ có thặng dư và có giá trị dương.
Ngược lại, khi mức chênh lệch nhỏ hơn 0, thì cán cân sẽ bị thâm hụt và mang giá trị âm.
Còn khi tỷ lệ bằng 0, cán cân sẽ ở trạng thái cân bằng, tức là không có thặng dư và không có thâm hụt.

2. Công thức tính cán cân thương mại

Công thức tính như sau:

Cán cân thương mại = giá trị xuất khẩu – giá trị nhập khẩu.

Trong đó:

- Giá trị xuất khẩu là giá trị hàng hoá dịch vụ cho người mua tại các quốc gia khác nhau.

- Giá trị nhập khẩu là giá trị hàng hoá, dịch vụ được mua từ người bán từ các quốc gia khác nhau.

Sau khi lấy tổng giá trị xuất khẩu trừ cho tổng giá trị nhập khẩu, ta được một giá trị cụ thể, giá trị này có thể âm, dương hoặc bằng không và được gọi với tên gọi là cán cân thương mại.

Khi xuất khẩu lớn hơn nhập khẩu thì cán cân dương và đem lại thặng dư. Ngược lại khi xuất khẩu nhỏ hơn nhập khẩu thì cán cân có giá trị âm và gây thua lỗ.

3. Vai trò của cán cân thương mại

Với các quốc gia chuyên về xuất nhập khẩu, cán cân thương mại luôn là yếu tố được quốc gia đặc biệt quan tâm. Sau đây là những lợi ích mà cán cân thương mại mang lại cho quốc gia:

Gây ảnh hưởng đến sản lượng trong nước cũng như việc làm và cán cân quốc tế. Bởi lẽ xuất khẩu ròng là thành tố của GDP, nên sản lượng trong nước sẽ bị ảnh hưởng.

Giúp các quốc gia nhận thấy được những thay đổi cũng như sự chênh lệch về mặt thời gian một cách cụ thể.
Bên cạnh đó, nó còn thể hiện mức độ cung cầu tiền tệ của đất nước, sự thay đổi hối đoái của đồng nội tệ so với đồng ngoại tệ.
Sự cạnh tranh của một quốc gia trên thị trường thương mại quốc tế có thể được nhìn thấy thông qua cán cân thương mại của quốc gia đó.

Vì những vai trò kể trên mà cán cân thương mại có một vị trí rất quan trọng đối với mỗi quốc gia. Để có thể đưa ra các chính sách cũng như các phương án hiệu quả về mặt kinh tế vĩ mô thì quốc gia bắt buộc phải có cán cân thương mại.

4. Các yếu tố ảnh hưởng cán cân thương mại

- Sự gia tăng của nhập khẩu sẽ ảnh hưởng đến cán cân thương mại. Theo đó, khi MPZ là xu hướng nhập khẩu biên tăng sẽ kéo theo GDP tăng, từ đó làm cho quá trình nhập khẩu cũng tăng nhanh chóng.

Không chỉ vậy, sự chênh lệch về giá cả của hàng hóa trong nước và hàng hóa quốc tế cũng sẽ ảnh hưởng đến sự tăng giảm của nhập khẩu. Nếu giá trong nước cao hơn so với giá hàng hóa quốc tế thì nhập khẩu sẽ tăng và ngược lại.

- Tỷ lệ xuất khẩu cũng ảnh hưởng đến cán cân thương mại vì xuất khẩu của quốc giá này sẽ là nhập khẩu của quốc gia khác.

Chính vì vậy, trong mô hình kinh tế, người ta thường coi xuất khẩu là yếu tố dự định vì cán cân thương mại sẽ phụ thuộc vào sản lượng và mức thu nhập của quốc gia bạn hàng.

- Tiếp theo là tỷ giá hối đoái, đây cũng là yếu tố gây ảnh hưởng đến cán cân thương mại trong nước và quốc tế.

Theo đó, khi tỷ giá đồng tiền tăng thì giá hàng hóa nhập khẩu sẽ giảm và giá xuất khẩu lại tăng lên. Điều này tuy mang lại nguồn lợi nhập khẩu nhưng sẽ gây bất lợi cho việc xuất khẩu nên sẽ khiến xuất khẩu ròng giảm.

Và khi tỷ giá đồng tiền giảm thì quốc gia sẽ có nguồn lợi về giá xuất khẩu nhưng lại hạn chế về giá hàng hóa nhập khẩu.

- Mức thu nhập của quốc gia cũng ảnh hưởng ít nhiều đến cán cân thương mại. Theo đó, khi thu nhập tăng thì nhu cầu nhập khẩu hàng hóa sẽ tăng, từ đó việc xuất khẩu của đối tác cũng được tăng trưởng.

- Việc phá giá tiền tệ, tức là nâng giá thành sản phẩm lên cao hoặc hạ giá tỷ giá hối đoái là phương pháp được chính phủ ủng hộ. Bởi lẽ việc này sẽ giúp tạo ra một khoảng thặng dư nhất định cho cán cân thương mại.

- Bên cạnh đó, các chính sách thương mại như các chính sách về thuế, chính sách bảo hộ hàng hóa…cũng gây ảnh hưởng đến cán cân thương mại thông qua việc tạo ra các hạn chế trong việc nhập khẩu hàng hóa.

>>> Xem thêm: Giải quyết tranh chấp hợp đồng trong thương mại quốc tế

Trên đây là những giải đáp về khái niệm cán cân thương mại cũng như vai trò của nó với nền kinh tế quốc gia mà Luật Dragon gửi đến bạn đọc. Hy vọng những giải đáp trên sẽ đem lại bạn những kiến thức bổ ích.

Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ với chúng tôi tại:

Công ty Luật Dragon – Hotline: 1900.599.979

Email: dragonlawfirm@gmail.com

Facebook: https://www.facebook.com/vanphongluatsudragon

Văn phòng Luật sư tại Hà Nội: Phòng 14.6, Tầng 14, Tòa nhà Vimeco, đường Phạm Hùng, Q. Cầu Giấy, Hà Nội.

Văn phòng Luật sư tại Long Biên: số 24 ngõ 29 Phố Trạm, Long Biên, Hà Nội.

Văn Phòng Luật Sư tại Hải Phòng: Số 102, lô 14 đường Lê Hồng Phong, quận Hải An, TP Hải Phòng.

>>> Xem thêm: Dịch vụ luật sư tại Hải Phòng

Tác giả: