Trách nhiệm dân sự là gì? Các loại trách nhiệm dân sự

Cập nhập: 10/11/2022 | 10:25:31 AM - CÔNG TY LUẬT DRAGON

Bên vi phạm phải có trách nhiệm khắc phục, bồi thường thiệt hại do hành vi của mình gây ra. Vậy theo bạn trách nhiệm dân sự là gì? Để hiểu rõ hơn vấn đề này, quý bạn đọc hãy tham khảo bài viết sau đây cùng Công ty Luật Dragon nhé.

1. Trách nhiệm dân sự là gì?

Trách nhiệm dân sự được biết đến là trách nhiệm pháp lý mang tính tài sản, áp dụng đối với người vi phạm pháp luật dân sự để bù đắp về tổn thất tinh thần, vật chất cho người bị thiệt hại. Hiểu theo nghĩa này, trách nhiệm dân sự chính là loại trách nhiệm pháp lý đặt ra khi và chỉ khi có vi phạm pháp luật dân sự.

trach-nhiem-dan-su-la-gi-1

Trách nhiệm dân sự là biện pháp nhằm cưỡng chế người gây thiệt hại khắc phục hậu quả

Trách nhiệm dân sự (hiểu theo nghĩa rộng) là những biện pháp có tính cưỡng chế, áp dụng nhằm khôi phục tình trạng ban đầu của quyền dân sự bị vi phạm. Trách nhiệm dân sự (hiểu theo nghĩa hẹp) là những biện pháp có tính cưỡng chế áp dụng với người có hành vi vi phạm pháp luật gây thiệt hại cho người khác, người gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm khắc phục hậu quả xấu xảy ra bằng tài sản của mình (có bồi thường thiệt hại trong hợp đồng hoặc là ngoài hợp đồng).

>>> Nếu đang gặp các vấn đề dân sự, tham khảo ngay tư vấn của Văn phòng luật sư tại Hà Nội để được làm rõ vấn đề <<<

2. Hai loại trách nhiệm dân sự

Có 2 loại trách nhiệm dân sự là:

Trách nhiệm phải thực hiện theo nghĩa vụ

Với trách nhiệm này thì người vi phạm nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ theo yêu cầu từ bên có quyền, trường hợp nếu không tiếp tục thực hiện thì bên có quyền sẽ yêu cầu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền áp dụng các biện pháp cưỡng chế buộc thực hiện nghĩa vụ. Khi mà bên có nghĩa vụ thực hiện không đúng với nghĩa vụ của mình thì bên có quyền được phép yêu cầu bên có nghĩa vụ tiếp tục thực hiện nghĩa vụ của họ. Có các loại trách nhiệm phải thực hiện nghĩa vụ được kể đến dưới đây:

- Trách nhiệm do chậm tiếp nhận thực hiện nghĩa vụ theo Điều 355, 359 của BLDS 2015

- Trách nhiệm do không thực hiện nghĩa vụ giao vật theo Điều 356 BLDS của 2015

- Trách nhiệm do không thực hiện nghĩa vụ trả tiền theo Điều 357 của BLDS 2015

- Trách nhiệm do không thực hiện hay không thực hiện được một công việc theo Điều 358 BLDS 2015

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại được đặt ra khi hành vi vi phạm nghĩa vụ đã gây ra một thiệt hại.

Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại bao gồm 3 yếu tố:

- Có thiệt hại xảy ra, và định lượng thiệt hại được bằng tiền.

- Có hành vi vi phạm hợp đồng hay hành vi xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân là nguyên nhân làm thiệt hại xảy ra.

- Có căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo như thỏa thuận tại hợp đồng hoặc là quy định trong văn bản pháp luật.

trach-nhiem-dan-su-la-gi-2

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại xác định khi có thiệt hại xảy ra

3. Ví dụ về trách nhiệm dân sự

Trong hợp đồng mua bán, X và Y đã thỏa thuận mua bán 200 con bò.

A mua 200 con bò với mục đích sản xuất thịt bò khô xuất khẩu.

Tuy nhiên vì lý do nào đó, bên Y đã giao hàng không đúng với số lượng đã thỏa thuận, dẫn đến X chịu phải thiệt hại nặng nề.

Trong tình huống hợp đồng mua bán bò trên, Y đã vi phạm hợp đồng và Y phải chịu trách nhiệm vật chất cho hành vi của mình.

Đó là Y phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho bên X khi việc giao sai số lượng đã làm bên X không đạt được mục đích khi giao kết hợp đồng.

4. Đặc điểm của trách nhiệm dân sự

Căn cứ phát sinh trách nhiệm dân sự là hành vi vi phạm pháp luật dân sự: là việc không thực hiện, thực hiện không đúng hay thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ của người có nghĩa vụ dân sự;

Trách nhiệm dân sự đó là biện pháp cưỡng chế mang tính tài sản. Trong quan hệ nghĩa vụ dân sự với mục đích các bên hướng đến là lợi ích. Vì vậy, lợi ích mà các bên hướng đến sẽ mang tính tài sản và đó là trách nhiệm bù đắp cho bên bị vi phạm lợi ích nhất định từ bên vi phạm

Trách nhiệm dân sự chính là trách nhiệm của bên vi phạm trước bên có quyền và lợi ích bị xâm phạm

Chủ thể chịu trách nhiệm dân sự ngoài là người vi phạm nghĩa vụ còn là những chủ thể khác như: Pháp nhân, tổ chức, cơ quan, người đại diện theo pháp luật của người chưa thành niên…

5. Độ tuổi chịu trách nhiệm dân sự là bao nhiêu?

Theo quy định của của Bộ luật Dân sự, độ tuổi phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại của cá nhân được quy định như sau:

– Cá nhân từ đủ 18 tuổi phải tự bồi thường cho thiệt hại mà bản thân gây ra;

– Cá nhân dưới 15 tuổi nếu gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường. Trường hợp nếu tài sản của cha, mẹ không đủ mà con lại có tài sản riêng thì lấy tài sản riêng để bồi thường phần còn thiếu.

– Người từ đủ 15 tuổi cho đến dưới 18 tuổi nếu gây thiệt hại phải bồi thường bằng tài sản của mình, nếu như tài sản không đủ thì cha, mẹ lấy tài sản của mình để bồi thường phần còn thiếu đó.

– Trường hợp nếu người chưa thành niên, người có khó khăn trong việc nhận thức, người mất năng lực hành vi dân sự làm chủ hành vi gây thiệt hại có người giám hộ thì người giám hộ dùng tài sản của người được giám hộ để thực hiện bồi thường, nếu tài sản không đủ thì người giám hộ dùng tài sản của mình để bồi thường phần còn thiếu.

trach-nhiem-dan-su-la-gi-3